เรื่องยาเรื่องใหญ่ ต้องเคลียร์ให้ชัด ก่อนจะใช้กันผิด ๆ! มีคำถามชวนสงสัยเรื่อง ยาลดกรด กับ ยาธาตุน้ำขาว คือยาตัวเดียวกันหรือไม่? เพราะเห็นมีสรรพคุณที่คล้ายกัน จึงไม่แน่ใจว่าสามารถใช้แทนกันได้หรือเปล่า? ความจริงของยา 2 ตัวนี้จะแตกต่างกันอย่างไร ใช้แทนกันได้ไหม และใช้ยังไงให้ถูกกับโรค มาไขข้อสงสัยนี้ไปพร้อม ๆ กันกับ Ged Good Life ได้เลย!
ยาลดกรด คืออะไร มีสรรพคุณอะไรบ้าง?
ยาลดกรด (Antacid) คือ ยาที่ช่วยปรับสภาพความเป็นกรดภายในกระเพาะอาหารให้มีความเป็นกลางมากขึ้น สำหรับคนที่มีนิสัยชอบกินรสจัด กินอาหารไม่ตรงเวลา ชอบสูบบุหรี่ ดื่มกาแฟ-น้ำอัดลม มีความเครียดสะสม ย่อมหนีไม่พ้นยาในกลุ่ม “ยาลดกรด” เพราะคนกลุ่มนี้มักมีอาการปวดท้องจากกรดเกินที่กระเพาะอาหาร ซึ่งอาจนำไปสู่โรคแผลในกระเพาะอาหาร โรคกรดไหลย้อนได้
ส่วนประกอบสำคัญในยาลดกรด ได้แก่
- Aluminium Hydroxide (อะลูมิเนียม ไฮดรอกไซด์) : มีฤทธิ์เป็นด่างช่วยสะเทินกรดที่มีมากในกระเพาะอาหาร
- Magnesium Hydroxide (แมกนีเซียมไฮดรอกไซด์) : ลดกรดในกระเพาะอาหาร และยังใช้เป็นยาระบายได้ด้วย
- simethicone (ไซเมทิโคน) : ช่วยขับลม ลดอาการจุกเสียด แน่นท้อง (แบรนด์ที่มีตัวยาทั้ง 3 ชนิดนี้ เช่น เครมิล – Kremil, แกสเปค-เอส)
กลไกในการออกฤทธิ์ของยาลดกรด
ยาลดกรดมีกลไกในการออกฤทธิ์ด้วยการนำความเป็นด่างของยาสะเทินกับกรดในกระเพาะอาหาร หรือลำไส้เพื่อลดความเป็นกรด เมื่อความเป็นกรดลดลงการกัดกร่อนของกรดที่จะทำให้เกิดแผล หรือการทำให้แผลที่มีอยู่ระคายเคืองจึงลดลง และให้ผลในการบรรเทาอาการ
สรรพคุณ
- ลดกรดบรรเทาอาการแผลในกระเพาะอาหาร
- บรรเทาอาการแสบร้อนกลางอก เนื่องจากกรดไหลย้อน
- บรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ แน่น จุกเสียด
ยาธาตุน้ำขาว คืออะไร มีสรรพคุณอะไรบ้าง?
ยาธาตุน้ำขาว (Salol et Menthol Mixture) คือ ยาน้ำสีขาวในรูปแบบของยาน้ำแขวนตะกอน (Suspension) มีกลิ่นหอม รสหวาน รับประทานง่าย เป็นยาที่ใช้รับประทานเพื่อทำลายเชื้อโรคในลำไส้ (intestinal antiseptic) จึงใช้แก้การติดเชื้อจากทางเดินอาหารได้ (แต่ไม่สามารถใช้แทนยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย หรือยาปฏิชีวนะได้)
ส่วนประกอบสำคัญในยาธาตุน้ำขาว ได้แก่
- Phenyl salicylate (Salol) : มีฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อในลำไส้ได้อย่างอ่อน ๆ จึงสามารถแก้อาการท้องเสียจากการติดเชื้อแบคทีเรียแบบไม่รุนแรงได้
- Anise oil (น้ำมันเทียนสัตตบุษย์) : มีฤทธิ์ขับลมแก้อาการท้องอืดท้องเฟ้อ
- Menthol : มีฤทธิ์ขับลมแก้อาการท้องอืดท้องเฟ้อ แต่งกลิ่นรสให้น่ารับประทานมากขึ้นได้
สรรพคุณ
- แก้ท้องเสีย (จากการติดเชื้อแบบไม่รุนแรง)
- ลดอาการแน่นท้อง ท้องอืด จุกเสียด ช่วยขับลม ลดอาการปวดท้องได้
- ช่วยเคลือบกระเพาะอาหารเพื่อการทำลายเชื้อโรคในลำไส้
- ควบคุมเชื้อแบคทีเรียในกระเพาะอาหารที่เป็นต้นเหตุทำให้กระเพาะอาหารมีกรดมาก
**ยาธาตุน้ำขาวไม่ได้มีสรรพคุณในการลดกรดแต่อย่างใด**
ยาลดกรด กับ ยาธาตุน้ำขาว แตกต่างกันยังไง ใช้แทนกันได้ไหม?
คำตอบคือ ยาลดกรด กับ ยาธาตุน้ำขาว มีความแตกต่างกันชัดเจน โดยเฉพาะส่วนผสมของตัวยาต่าง ๆ รวมถึงสรรพคุณในการรักษาโรค จึงไม่สามารถใช้ทดแทนกันได้ ส่วนวิธีเลือกใช้ยาทั้ง 2 ตัวนี้อย่างถูกต้อง มีดังต่อไปนี้
– เลือกใช้ยาลดกรด เมื่อมีอาการปวดท้องอันเนื่องมาจาก…
- ท้องอืด แน่นท้อง จุกเสียด อาหารไม่ย่อย
- ปวดท้องจากกรดไหลย้อน หรือ มีกรดในกระเพาะมาก
- ปวดท้องจากการมีแผลในกระเพาะอาหาร
– เลือกใช้ยาธาตุน้ำขาว เมื่อมีอาการปวดท้องอันเนื่องมาจาก…
- ท้องเสียจากการติดเชื้อที่ไม่รุนแรง
- แน่นท้อง ท้องอืด (แต่ไม่มีส่วนช่วยในการลดกรดเกินในกระเพาะอาหาร อันเป็นสาเหตุโรคกระเพาะอาหาร และกรดไหลย้อน)
อย่างไรก็ตาม… อาการปวดท้อง ท้องเสีย ท้องอืด จุกเสียด อาจเกิดจากสาเหตุอื่น ๆ ที่ไม่สามารถรักษาได้ด้วยการรับประทานยาธาตุน้ำขาว ดังนั้นเพื่อความแน่ใจ ควรปรึกษาเภสัชกรใกล้บ้าน หรือพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยโรค และใช้ยาที่ถูกต้อง
อ้างอิง : 1. สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา 2. หน่วยคลังข้อมูลยา คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล 3. th.wikipedia 4. medthai
