ช่วงนี้หวัดระบาด จะเห็นจากตัวเลขของโรงพยาบาลที่มีผู้ป่วยเข้านอนจนเตียงเต็มเกือบทุกที่ ส่วนมากเป็นผู้ป่วยเด็ก และผู้สูงอายุ ที่ต้องเฝ้าระวังระบบทางเดินหายใจอย่างใกล้ชิด… Expert Tips วันนี้ จึงขอแนะนำ “วิธีดูแลสุขภาพห่างไกลหวัด” โดยหมออ้อม พญ.กอบกาญจน์ ชุณหสวัสดิกุล
- โรคไข้หวัด สาเหตุ อาการ วิธีรักษา และข้อควรรู้เรื่องหวัดกับ หมออ้อม
- ระวัง! 5 ไวรัสหน้าฝน ทำติดเชื้อทางเดินหายใจ ก่อโรคหวัด ไข้ขึ้นสูง!
- เป็นหวัดมีไข้ ควรกินยาอะไรดี? และข้อควรรู้เรื่อง ยาแก้ไข้หวัดสูตรผสม
เรามีแนวคิดเรื่องของการดูแลการติดเชื้อไวรัสประเภทหวัดอยู่หลายแนวคิด แนวคิดแรกก็คือการป้องกันไข้หวัดสายพันธุ์รุนแรงด้วยการฉีดวัคซีน เช่น Flu A, Flu B ซึ่งว่ากันว่า เชื้อหวัดสายพันธุ์เหล่านี้ก็พยายามที่จะวิวัฒนาการให้ตัวมันเองเปลี่ยนไปตลอดเวลา นั่นจึงเป็นเหตุว่า แม้ฉีดวัคซีนกระตุ้นภูมิต้านทานแบบเฉพาะเจาะจงไปแล้ว แต่ในปีถัด ๆ มา เราก็จำเป็นจะต้องได้รับวัคซีนใหม่อยู่เรื่อย ๆ
ดังนั้น จึงนำมาสู่อีกแนวคิดในการดูแลหวัดว่า ถ้าทำให้ภูมิต้านทานของเราแข็งแรงขึ้นจะดีไหม… เพราะหากว่าภูมิต้านทานของเราแข็งแรงแล้ว ก็เป็นธรรมดาว่าต่อให้ได้รับเชื้อหวัด ก็อาจไม่ติด หรือถึงจะเป็นหวัดขึ้นมา อาการก็จะไม่รุนแรงมากเช่นกัน
เป็นที่ทราบกันว่า หวัดเกิดจากเชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดอาการอักเสบของทางเดินหายใจส่วนต้น ทำให้เยื่อจมูกบวมและแดง มีการหลั่งของเมือกออกมาเป็นน้ำมูก และจะหายเองใน 1 สัปดาห์ จึงทำให้ต้องรักษาแบบบรรเทาอาการ ไปจนถึงได้ยาต้านไวรัสในกรณีที่รุนแรง และตรวจพบเชื้อแน่ชัด
4 วิธีดูแลสุขภาพห่างไกลหวัด ในกรณีที่ไม่รุนแรง
- ควรพักดูแลตัวเอง และป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อ
- สวมใส่เสื้อผ้าให้ร่างกายอบอุ่น อย่าให้ถูกฝน หรือถูกอากาศเย็นจัด และอย่าอาบน้ำเย็น
- ดื่มน้ำมาก ๆ เพื่อช่วยลดไข้ระบายความร้อน และทดแทนน้ำ ที่เสียไปเนื่องจากไข้สูง
- ควรกินอาหารอ่อน น้ำข้าว น้ำใบย่านาง น้ำว่านหางจระเข้ น้ำสำรอง หรือเครื่องดื่มร้อน ๆ เช่น ชาสมุนไพร
การทำกระโจมสูดไอน้ำหัวหอมแดง เป็นอีกวิธีที่ใช้กันมานาน เพื่อช่วยบรรเทาหวัด
- ต้มน้ำร้อนให้เดือด ใส่กาละมังไว้
- ใส่หัวหอมแดงทุบ 2-3 หัว ในกาละมังน้ำร้อนนั้น
- แล้วเอาผ้าขนหนูผืนใหญ่ คลุมโปง สูดไอน้ำสมุนไพรเข้าไป จะรู้สึกโล่งจมูกดีขึ้น
ความน่าสนใจอยู่ที่หัวหอมใหญ่ นอกจากจะรักษาตอนเป็นหวัดแล้ว ก็ยังพบว่า คนที่รับประทาน หัวหอมใหญ่ หอมแดง ไปจนถึง แอปเปิ้ล องุ่น ผลไม้เบอรี่ตระกูลต่าง ๆ เป็นประจำนั้น มีภูมิต้านทานต่อหวัดที่ดีมากกว่าคนอื่น ๆ
งานวิจัย Phytonutrient จึงออกมาพบสารสำคัญตัวหนึ่งที่ชื่อว่า Quercetin อยู่ในพืชผักพวกนี้ จากการวิจัย เราเลยพบคำอธิบายว่า ทำไม หัวหอมจึงมีฤทธิ์ต้านหวัด ทั้งนี้เพราะ Quercetin ในหัวหอมนั้นมีฤทธิ์ต่อต้านเชื้อไวรัส (Anti-viral) ต่อต้านเชื้อแบคทีเรีย (Anti-bacterial) จึงช่วยส่งเสริมระบบภูมิคุ้มกันให้มีประสิทธิภาพนั่นเอง
ถ้าหาไม่ได้ การบรรเทาอาการด้วย ยาลดไข้ ละลายเสมหะ แก้คัดจมูก จะมีที่ใช้เพื่อให้อาการทุเลาลงและการนอนดีขึ้น ไม่ตื่นมาคัดจมูกตอนกลางคืน
หากมีอาการหนัก ควรปรึกษาแพทย์
อย่างไรก็ตาม ในผู้ป่วยที่อาการหวัดเป็นหนัก เริ่มมีอาการไอ หรือเหนื่อย ไข้สูง ถ้าเป็นเด็กก็หายใจหอบจนเห็นซี่โครง อันนี้อาจเป็นอาการหวัดที่มากเกินกว่าที่ร่างกายจะฟื้นฟูได้ด้วยตัวเอง ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อบรรเทาอาการหาสาเหตุร่วม และป้อองกันภาวะแทรกซ้อน
บทความโดย พญ.กอบกาญจน์ ชุณหสวัสดิกุล
แพทย์เวชศาสตร์ป้องกันผู้มีประสบการณ์ด้าน Integrative Medicine กว่า 20 ปี
