วิตามินบี (Vitamin B) เป็นวิตามินที่ละลายได้ในน้ำ (water soluble vitamins) ซึ่ง ทําหน้าที่เกี่ยวของกับการเป็นโคเอนไซม์ในการทํางานของโคเอนไซม์หลายชนิดในร่างกาย วิตามินบี จะอยู่ในร่างกาย 2 – 4 ชั่วโมง ส่วนที่เหลือจากการใช้งานจะถูกขับออกทางไตมากับปัสสาวะ แล้ว วิตามินบีสำหรับคนท้อง จำเป็นแค่ไหน ควรเลือกกินวิตามินบี ชนิดไหนดี คนท้องอาจยังไม่รู้ว่าถ้าขาดวิตามินบีบางชนิด อาจมีผลทำให้ลูกในท้องเสี่ยงพิการได้เลย!
วิตามินบี มีกี่ชนิด?
วิตามินบี มีทั้งหมด 8 ชนิด ซึ่งทั้งหมดรวมเรียกว่า วิตามินบีรวม หรือ Vitaimin B complex ประกอบด้วย
- วิตามินบี 1 ไทอามีน (Thiamin)
- วิตามินบี 2 ไรโบเฟลวิน (Riboflavin)
- วิตามินบี 3 ไนอาซิน (Niacin)
- วิตามินบี 5 กรดแพนโทเทนิก (Pantothenic acid)
- วิตามินบี 6 ไพริดอกซีน (Pyridoxine)
- วิตามินบี 7 ไบโอติน (Biotin)
- วิตามินบี 9 โฟเลต (Folate)
- วิตามินบี 12 โคบาลามิน (Cobalamin)
ประโยชน์ของวิตามินบี แต่ละชนิด
วิตามินบี 1 : ไทอามีน (Thiamin) มีประโยชน์
- เผาเผลาญแป้ง ช่วยให้เกิดการสร้างพลังงานให้แก่อวัยวะต่าง ๆ ในร่างกาย
- เป็นส่วนประกอบสำคัญของเนื้อเยื่อประสาท
- สร้างสารสื่อประสาทบางชนิด
- ป้องกันโรคเหน็บชา
วิตามินบี 1 พบมากในเมล็ดธัญพืช ในพืชสีเขียว ตับ ไขแดง หมูเนื้อแดง กากสาเหล้า
วิตามินบี 2 : ไรโบเฟลวิน (Riboflavin) มีประโยชน์ คือ
- ใช้ในการเจริญเติบโต
- จำเป็นต่อเอนไซม์และกระบวนการเมทาบอลิซึมของสารอาหารต่าง ๆ ในร่างกาย โดยเฉพาะไขมัน
- ป้องกันไขมันอุดตันในเส้นเลือด อันเป็นสาเหตุให้เส้นเลือดแข็งตัว
- ขจัดไขมันชนิดอิ่มตัวในเส้นเลือด
- ช่วยระงับอาการตาแฉะได้
วิตามินบี 2 พบมากใน เนื้อสัตว์ ไข่ ถั่ว ผักใบเขียว เช่น หน่อไม้ฝรั่ง คะน้า บร็อกเคอรี ผักบุ้งจีน น้ำนม และผลิตภัณฑ์นม เช่น เนย เนยแข็ง โยเกิร์ต
วิตามินบี 3 : ไนอาซิน (Niacin) มีประโยชน์ คือ
- ช่วยทำลายพิษหรือท็อกซินจากมลพิษ แอลกอฮอล์ และยาเสพติด
- รักษาโรคทางจิต และโรคเกี่ยวกับความผิดปกติทางสมอง
- ช่วยให้อาการต่างๆ ของผู้ป่วยเบาหวานดีขึ้น
- ช่วยรักษาโรคปวดหัวไมเกรน
- ช่วยบรรเทาโรคอาร์ไทรทิสหรือข้ออักเสบ
- ช่วยกระตุ้นและแก้ไขความบกพร่องทางเพศ
- ช่วยลด ความดันโลหิตสูง ประจำ
วิตามินบี 3 พบมากในพืชผักต่าง ๆ ที่มีใบสีเขียว เนื้อสัตว์ ถั่ว ธัญพืช และผลไม้ต่าง ๆ
วิตามินบี 5 : กรดแพนโทเทนิก (Pantothenic acid) มีประโยชน์ คือ
- ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์
- ช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานให้แก่ร่างกาย
- ช่วยป้องกันการอ่อนเพลียของร่างกาย
- ช่วยรักษาอาการเหน็บชาที่มือและเท้า
- ช่วยในการเจริญเติบโตของร่างกาย
วิตามินบี 5 พบมากใน เนื้อสัตว์ ไก่ ตับ ไต หัวใจ ธัญพืชไม่ขัดสี รำข้าว จมูกข้าวสาลี ถั่ว ผักสีเขียว
วิตามินบี 6 : ไพริดอกซีน (Pyridoxine) มีประโยชน์ คือ
- ช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานของร่างกายให้แข็งแรง
- ทำให้ร่างกายดูดซึมโปรตีนและไขมันได้ดียิ่งขึ้น
- จําเป็นต่อการสร้างแอนติบอดี้ ขาดวิตามินบี 6 จะทำให้เติบโตช้า เป็นโรคโลหิตจาง มีอาการชักกระตุก ขนหยาบกร้าน
วิตามินบี 6 พบมากใน ตับ นม พืชสีเขียว รําขาว และในธัญพืชต่าง ๆ
วิตามินบี 7 : ไบโอติน (Biotin) มีประโยชน์ คือ
- ช่วยในการย่อยหรือแตกตัวของคาร์โบไฮเดรตให้กลายเป็นกลูโคส
- ช่วยในการย่อย หรือแตกตัวของโปรตีน และไขมัน
- ช่วยให้ระบบประสาททำงานได้ตามปกติ
- ช่วยให้กล้ามเนื้อในกระเพาะ และลำไส้ทำงานได้ดีขึ้น
- ช่วยบำรุงผิวหนัง เส้นผม ตา ปากและตับ
วิตามินบี 7 พบมากใน ไข่แดง ตับ ไต ยีสต์ น้ำนม ผักและผลไม้สด
วิตามินบี 9 : โฟเลต (Folate) มีประโยชน์ คือ
- ลดโอกาสเสี่ยงของความพิการแต่กำเนิด
- ลดโอกาสการเกิด และการเกิดซ้ำความพิการแต่กำเนิดของหลอดประสาท
- ลดโรคหัวใจพิการแต่กำเนิด
- ลดความผิดปกติของแขน ขา การเกิดปากแหว่ง แต่กำเนิด
วิตามินบี 9 พบมากใน ไข่แดง ตับ ผักใบเขียวเข้ม ผักคะน้า แครอท แคนตาลูป ฟักทอง ถั่ว ผักบุ้ง ตำลึง เอพริคอต อะโวคาโด
วิตามินบี 12 : โคบาลามิน (Cobalamin) มีประโยชน์ คือ
- ช่วยสร้างเซลล์เม็ดเลือดแดง
- ช่วยลดอัตราความเสี่ยงต่อภาวะโรคหัวใจ
- ช่วยบำรุงระบบประสาท และสมอง
- ช่วยแก้อาการซึมเศร้า
- ช่วยสร้างเสริมโปรตีน
- ช่วยป้องกันภาวะโลหิตจาง
- ช่วยเสริมสร้างการเจริญเติบโตของร่างกาย
- ช่วยสร้างเสริมสมาธิ ความจำ และการทรงตัว
วิตามินบี 12 พบมากใน หอยนางรม หอยแครง เครื่องในสัตว์ ตับ เนื้อปลา ไข่ นม ชีส
วิตามินบีสำหรับคนท้อง จำเป็นแค่ไหน ?
วิตามินบีสำหรับคนท้อง ที่สำคัญมากคือ วิตามินบี 6 และ วิตามินบี 9 (กรดโฟลิก)
วิตามินบี 6 จำเป็นสำหรับคนท้อง เป็น วิตามินบีสำหรับคนท้อง เมื่อตั้งครรภ์ในช่วงแรก ที่มีอาการแพ้ท้อง วิตามินบี 6 ช่วยลดอาการคลื่นไส้ วิงเวียนได้ ซึ่งวิตามินบี 6 ไม่มีอันตรายต่อเด็กในท้อง บางครั้งคุณหมออาจจะจ่ายยาเป็นวิตามินบี 6 (Pyridoxine) ให้คุณแม่ที่มีอาการแพ้ท้อง
วิตามินบี 9 เป็น วิตามินบีสำหรับคนท้อง ที่คนท้องคุ้นเคยกันดี ในชื่อ กรดโฟลิก (Folic Acid) หรือ โฟเลต (Folate) นั่นเอง โฟเลต คือ คือชื่อเรียกของวิตามินบี 9 ที่ได้รับจากอาหารตามธรรมชาติ ในช่วงตั้งครรภ์ควรได้รับกรดโฟลิก เพื่อป้องกันภาวะหลอดประสาทไม่ปิดในทารก ช่วยลดความเสี่ยงพิการแต่กำเนิดได้
อาหารที่มีโฟเลตสูง ได้แก่ ถั่ว น้ำส้ม และผักใบเขียว โดยเมื่อเริ่มตั้งครรภ์ ควรเสริม วิตามินบี 9 หรือ กรดโฟลิก วันละ 400 ไมโครกรัม อย่างน้อยตั้งแต่ก่อนตั้งครรภ์ จนครบไตรมาสแรก เพื่อให้ลูกน้อยแข็งแรง สมบูรณ์ และลดความเสี่ยงพิการแต่กำเนิดด้วย
เมื่อตั้งครรภ์จึงควรไปฝากครรภ์ และรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ รวมทั้งเสริม วิตามินสำหรับคนท้อง เช่น กรดโฟลิก ธาตุเหล็ก วิตามินบี เพื่อให้ได้รับวิตามิน และแร่ธาตุสำหรับบำรุงครรภ์ และให้ลูกน้อยคลอดออกมาสมบูรณ์แข็งแรงที่สุด
อ้างอิง :
https://ag2.kku.ac.th
https://www.medicalnewstoday.com
https://www.bangkokhospital.com
https://w1.med.cmu.ac.th
https://www.uofmhealth.org
https://th.wikipedia.org/wiki
https://medthai.com
http://www2.ramanhospital.net
