ตรุษจีน 2566 มีวิธีไหว้ กิจกรรม ข้อห้าม และวิธีเสริมมงคล อะไรบ้าง?

ตรุษจีน คือเทศกาลเกี่ยวกับประเพณี และวัฒนธรรมของชาวจีนที่มีชื่อเสียงที่สุด GED good life จึงถือโอกาสนี้รวบรวมข้อมูลที่ควรรู้เกี่ยวกับเทศกาลตรุษจีน ทั้งเรื่องวิธีไหว้ กิจกรรม ข้อห้าม และความหมายของไหว้ต่าง ๆ มีอะไรบ้าง เพื่อให้ชาวไทยเชื้อสายจีน มีเวลาเตรียมตัวให้พร้อมสำหรับเทศกาลอันเป็นมงคลนี้

ความเป็นมาของวัน ตรุษจีน

ตรุษจีน (Chinese New Year) เป็นวันหยุดตามประเพณีของจีนที่สำคัญที่สุด ในประเทศจีน ยังมีอีกชื่อหนึ่งว่า “เทศกาลฤดูใบไม้ผลิ” เพราะฤดูใบไม้ผลิตามปฏิทินจีนเริ่มต้นด้วยวันลีชุน ซึ่งเป็นวันแรกในทางสุริยคติของปีปฏิทินจีน วันดังกล่าวยังเป็นวันสิ้นสุดฤดูหนาว (ซึ่งคล้ายกันกับงานเทศกาลของตะวันตก)

เทศกาลตรุษจีนเริ่มต้นในวันที่ 1 เดือน 1 ตามปฏิทินจีนโบราณ และสิ้นสุดลงในวันที่ 15 ด้วยเทศกาลโคมไฟ (เทศกาลปีใหม่จีนจึงไม่ตรงกันในแต่ละปี) คืนก่อนตรุษจีนเป็นวันซึ่งครอบครัวจีนมารวมญาติเพื่อรับประทานอาหารเย็นเป็นประจำทุกปี ซึ่งเรียกว่า ฉูซี่ หรือ “การผลัดเปลี่ยนยามค่ำคืน” เนื่องจากปฏิทินจีนเป็นแบบสุริยจันทรคติ ตรุษจีนจึงมักเรียกว่า “วันขึ้นปีใหม่จันทรคติ”

จุดกำเนิดของตรุษจีนนั้นมีประวัติหลายศตวรรษ จากการค้นคว้าของ กิตติธัช นําพิทักษ์ชัยกุล ทายาทรุ่นที่ 3 เจ้าของกิจการปฏิทินน่ำเอี้ยง ซึ่งเป็นปฏิทินจีนฉบับภาษาไทยที่ได้รับความนิยมมากในไทย ได้พบข้อมูลว่าเทศกาลตรุษจีนอาจเริ่มต้นในราชวงศ์โจว 周朝 (1046-256 ปีก่อนคริสตศักราช) เริ่มใช้คำว่า “Nián (年)” ซึ่งมีความหมายว่า “ปี” ในวันขึ้นปีใหม่ของชาวจีน ตรงกับปฏิทินตามจันทรคติจีน ในวันที่ 1 เดือน 1

ตรุษจีน มีการเฉลิมฉลองกันในหลายประเทศ และดินแดนซึ่งมีประชากรจีนอาศัยอยู่มาก อย่างเช่น จีนแผ่นดินใหญ่ ฮ่องกง อินโดนีเซีย มาเก๊า มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ ไต้หวัน ไทย รวมทั้งในชุมชนชาวจีนที่อื่น

วันจ่าย วันไหว้ และวันเที่ยว ตรงกับวันไหน และมีกิจกรรมอะไรบ้าง?

วันตรุษจีน ปี 2566 (ปีเถาะหรือปีกระต่าย – Year of the Rabbit) ตรงกับวันอาทิตย์ที่ 22 มกราคม 2566 โดยก่อนที่จะถึงวันตรุษจีนยังมีอีก 2 วันสำคัญของเทศกาลตรุษจีน คือ “วันจ่าย” และ “วันไหว้”

– วันจ่าย (หรือวันตื่อเล็ก) ตรงกับวันศุกร์ที่ 20 มกราคม 2566

เป็นวันที่ชาวไทยเชื้อสายจีนจะต้องไปหาซื้ออาหาร ผลไม้ เครื่องเซ่นไหว้ต่าง ๆ มาเตรียมพร้อมไว้ ก่อนที่ร้านค้าต่าง ๆ จะหยุดยาวในช่วงวันตรุษจีน

– วันไหว้ ตรงกับวันเสาร์ที่ 21 มกราคม 2566

เป็นวันที่ทุกคนจะทำการไหว้เทพเจ้าต่าง ๆ ด้วยอาหาร ผลไม้ และเครื่องเซ่นไหว้ต่าง ๆ ที่ซื้อเตรียมไว้ก่อนหน้านี้ และเป็นวันที่ให้ ‘อั่งเปา’ กันและกัน

– วันเที่ยว (หรือวันตรุษจีน) ตรงกับวันอาทิตย์ที่ 22 มกราคม 2566

เป็นวันที่ทุกคนจะแต่งกายด้วยเสื้อผ้าสีแดง หรือสีทอง ครอบครัวชาวจีนจะพากันออกไปท่องเที่ยว และไปไหว้ขอพรญาติผู้ใหญ่โดยนำส้มสีทองไปมอบให้ เพราะคำว่าส้มในภาษาจีนนั้นมีการออกเสียงพ้องกับคำที่เป็นมงคลต่าง ๆ เช่น ความสุข โชคลาภ หรือทอง พร้อมทั้งถือเคล็ดต่าง ๆ ตามธรรมเนียม เช่น งดทำบาป ไม่ด่าทอ ไม่พูดคำหยาบ และไม่คิดร้ายต่อกัน เพื่อความเป็นสิริมงคล

วิธีไหว้ตรุษจีน เสริมชีวิตให้เฮง เฮง เฮง!

ช่วงเช้ามืด คือ การไหว้ขอบคุณสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เทพเจ้าต่าง ๆ ด้วยเครื่องไหว้ที่เป็นเนื้อสัตว์ 3 อย่าง คือ หมูสามชั้นต้ม ไก่ต้ม เป็ดต้ม พร้อมทั้งเหล้า น้ำชา และกระดาษเงิน-กระดาษทอง โดยจะกระทำในช่วง 7-8 โมงเช้า

• ไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ใช้ธูป 3 ดอก

ช่วงสาย คือ การไหว้บรรพบุรุษที่เสียชีวิตแล้ว ด้วยซาแซ อาหารคาว-หวาน รวมถึงเผากระดาษเงิน-กระดาษทอง พร้อมเสื้อผ้าให้กับบรรพบุรุษ กระทำไม่เกินเที่ยงวัน  นอกจากนี้หลังจากที่ทุกคนในครอบครัวร่วมรับประทานอาหารไหว้บรรพบุรุษเสร็จเรียบร้อยแล้ว ก็จะมีการแลกเปลี่ยนอั่งเปากันอีกด้วย

• ไหว้บรรพบุรุษใช้ธูป 3 ดอก

ช่วงบ่าย คือ การไหว้ผีไม่มีญาติ สัมภเวสี คล้ายของเซ่นบรรพชน แต่ถ้าไหว้ผีจะปูเสื่อไหว้ที่พื้น ด้วยข้าว กับข้าว ขนม เช่น ขนมเข่งกับขนมเทียน และกระดาษเงิน-กระดาษทอง รวมถึงมีการจุดประทัดเพื่อปัดเป่าไล่สิ่งชั่วร้ายด้วย (ประมาณบ่ายโมงถึง 4 โมงเย็น)

• ไหว้สัมภเวสี ใช้ธูป 1 ดอก

9 ข้อห้ามทำในวันตรุษจีน

อาหารคาว-ขนม-ผลไม้ เสริมมงคลในวันตรุษจีน มีความหมายอะไรบ้าง?

กลุ่มเนื้อสัตว์ หรืออาหารคาวต่าง ๆ

– ไก่ หมายถึง ความก้าวหน้าในหน้าที่การงาน ความสง่างาม ยศ ตำแหน่ง ความขยัน
– หมู หมายถึง ความอุดมสมบูรณ์ มีกินมีใช้ตลอดทั้งปี
– เป็ด หมายถึง สิ่งที่บริสุทธิ์ ความสะอาด และความสามารถอันหลากหลาย
– ปลา หมายถึง ความอุดมสมบูรณ์ เหลือกินเหลือใช้
– เป๋าฮื้อ หมายถึง มีความเชื่อว่าเป็นอาหารสิริมงคล เพราะมีความหมายช่วยห่อความมั่งคั่งให้เหลือกินเหลือใช้ นิยมกินในโอกาสสำคัญ
– ปู หมายถึง การสอบได้ตำแหน่งที่ดี
– กุ้งมังกร, กุ้ง หมายถึง ความมีอำนาจวาสนา ชีวิตที่รุ่งเรืองรวมทั้งเป็นตัวแทนของความสุข
– สาหร่ายดำ หมายถึง ความร่ำรวย
– ตับ หมายถึง อำนาจวาสนา
– บะหมี่ยาว หรือหมี่ซั่ว หมายถึง การมีอายุยืนยาว

กลุ่มขนมมงคล

– ขนมเข่ง หมายถึง ความหวานชื่น ความราบรื่นในชีวิต ความอุดมสมบูรณ์
– ขนมเทียน หมายถึง ความหวานชื่น ราบรื่น รูปลักษณ์เป็นกรวยแหลมมีลักษณะเป็นมงคลเหมือนเจดีย์
– ขนมไข่ หมายถึง ความเจริญเติบโต
– ขนมถ้วยฟู หมายถึง เพิ่มความรุ่งเรือง เฟื่องฟู
– ซาลาเปา, หมั่นโถว หมายถึง ไหว้เพื่อให้เปาไช้ ห่อโชค ห่อลาภ
– จันอับ หมายถึง เพิ่มพูน มีความสุขตลอดไป ประกอบด้วยขนม 5 อย่าง คือ

1. เต้ายิ้งปัง คือ ขนมถั่วตัด
2. มั่วปัง คือ ขนมงาตัด
3. ซกซา คือ ถั่วเคลือบน้ำตาล
4. กวยแฉะ คือ ฟักเชื่อม
5. โหงวจ๊งปัง คือ ขนมข้าวพอง

– ขนมต้ม หมายถึง บรรพชนอวยพร

กลุ่มผลไม้มงคล

– กล้วย หมายถึง กวักโชคลาภ มีลูกหลาน มีวงศ์วานว่านเครือสืบสกุล
– ส้มสีทอง หมายถึง มหาสิริมงคล โชคดี ประสบแต่สิ่งดี ๆ
– องุ่นสีแดง หมายถึง ความเพิ่มพูน ความเจริญงอกงาม และการมีอายุยืนนาน
– แอปเปิลสีแดง หมายถึง ความสันติสุข สันติภาพ
– สาลี่ หมายถึง รักษาคุณงามความดี รักษาโชคลาภเงินทองไม่ให้เสื่อมหาย
– ส้มโอ หมายถึง ความสมบูรณ์
– เมล่อน หมายถึง การเจริญเติบโต

ปรึกษาปัญหาสุขภาพ ไข้หวัด อาการไอ ปวดท้อง ภูมิแพ้  ได้ฟรี! ตลอด 24 ชั่วโมง ถามเลย ที่นี่

อ้างอิง 1. th.wikipedia 2. prachachat 2. thairath